اوپنهایمر؛ «پدر بمب اتم» یا «پدر مرگ»؟

اوپنهایمر؛ «پدر بمب اتم» یا «پدر مرگ»؟!

مقدمه

6 آگوست 1945، بمبی کوچک، انفجاری مهیب در هیروشیما ایجاد کرد و اوپنهایمر مدیر پروژۀ منهتن و سازندۀ بمب اتم را به مشهورترین دانشمند عصر خود بدل کرد! انفجاری که از یک شهر، در کسری از ثانیه، تلی از خاکستر ساخت، هزاران‌هزار نفر را کشت و آغازگر دوره‌ای شد که به عصر اتمی شهرت پیدا کرد.

«رابرت اوپنهایمر» فیزیک‌دان، ریاضی‌دان و فیلسوف هنگامی‌ که با قدرتِ تخریب ماشین ساختۀ خود مواجه شد، جملۀ معروفی را بیان کرد که به‌خوبی نشان‌دهندۀ وحشت و نگاهش به این اتفاق است: «من خود مرگ شده‌ام؛ ویرانگر دنیاها»

عصر جدیدی آغاز شده بود و دولت‌های تشنۀ قدرت، یکی بعد از دیگری شروع به ساختن بمب‌های هسته‌ای بیشتر و قدرتمندتر کردند. اوپنهایمر «پدر بمب اتم» است و می‌توان او را آغازگر این دورۀ تاریک دانست. در این ماجرا فقط با فردی که یک سلاح کشتارجمعی می‌سازد، طرف نیستیم؛ او پشیمان از آن‌چه ساخته بود، شروع به مخالفت در برابر ساخت و توسعۀ این بمب کرد تاجایی‌که توسط دولت آمریکا طرد شد!

در این مقاله از اسکیپ زوم، زندگی این دانشمند بزرگ را بررسی می‌کنیم و با داستان ساخت بمب اتم و مبارزه‌های او برای جلوگیری از توسعۀ این سلاح دهشتناک آشنا می‌شویم. در مورد فیلم جدید «کریستوفر نولان» هم که زندگی اوپنهایمر را به تصویر می‌کشد، صحبت می‌کنیم تا ببینیم که این فیلم چه‌حرف‌هایی برای گفتن دارد. علاوه‌بر این با بمب اتمی و اثراتش آشنا می‌شویم تا بفهمید که وقتی از بمب هسته‌ای صحبت می‌شود دقیقا منظور چیست. پس باید ببینیم که اوپنهایمر که بود، چه شد و چه میراثی برایمان به‌جا گذاشت!

داستان زندگی اپنهایمر

عکس پرسنلی اوپنهایمر در زمان پروژه منهتن

درخشان و پیچیده! شاید این دو عبارت بهترین توصیف از شخصیت اپنهایمر باشند. فردی که آزمایشگاه ملی لوس آلاموس و پروژۀ ملی منهتن را رهبری کرد و سلاح خونینی ساخت که به جنگ جهانی دوم پایان داد! زندگی اپنهایمر پدر بمب اتم، تأملی بر رابطۀ پیچیدۀ اخلاق، علم و جامعه است و از این منظر جذابیت فراوانی دارد!

در ادامه با زندگی و میراث فردی آشنا می‌شویم که شاید بتوان گفت دستاوردش مسیر تاریخ و معادلات سیاسی را عوض کرد. پس با هم وارد ماشین زمان می‌شویم تا ببینیم که در دوران کودکی و نوجوانی چه‌جور فردی بود؟ پروژۀ منهتن چه بود و بعد از جنگ چه بر سر اوپنهایمر آمد؟!

اوپنهایمر که بود؟ حکایت دوران کودکی تا دانشگاه!

رابرت اوپنهایمر و پدرش - 1905

کودکی اپنهایمر در روابط و تصمیمات بزرگسالی این دانشمند تاثیر فراوانی دارد. به ‌همین ‌دلیل باید ببینیم که او دوران کودکی‌اش را چگونه گذرانده است!

رابرت اوپنهایمر در سال 1904 در شهر نیویورک و در یک خانوادۀ ثروتمند یهودی ‌- ‌آلمانی متولد شد. والدین او آمریکایی‌های نسل اول و دوم از تبار یهودیان آلمان بودند. همین مسئله (مهاجر و یهودی بودن) و احتمالا رفتارهای نژادپرستانۀ دیگران، باعث شد تا حد زیادی میراث نژادی و فرهنگی خود را نپذیرد. «روی مانک» نویسندۀ زندگینامۀ این دانشمند می‌گوید: «برای دیگران، او همیشه به‌عنوان یک آلمانی یهودی شناخته می‌شد؛ ولی همیشه اصرار داشت که نه آلمانی و نه یهودی است! این طرز نگاه به او، بر رابطه‌اش با جهان تأثیر گذاشت.»

او از همان سنین جوانی کنجکاوی سیری‌ناپذیری داشت. اشتیاقش به دانش باعث شد که در سن 9 سالگی فلسفه را به زبان‌های یونانی و لاتین بخواند. رابرت با نمرات عالی وارد هاروارد شد و از این شاخه به آن شاخه پرید. در این دوره کتاب شعر منتشر کرد، سانسکریت یاد گرفت و فلسفه خواند تا درنهایت فیزیک را به‌عنوان مهم‌ترین علاقۀ خود انتخاب کرد.

رابرت اپنهایمر در کتاب سال هاروارد - 1925

برای ادامه تحصیل به کمبریج رفت تا در فیزیک شاگردی کند و بعد از آن راهی دانشگاه گوتینگن (Göttingen) آلمان شد و دکترای خود را از آن‌جا دریافت کرد. در این دوران او تمرکز خود را روی فیزیک نظری گذاشت و مقالات زیادی در زمینۀ فیزیک کوانتومی منتشر کرد.

رابرت سال 1929 به آمریکا برگشت و چهارده سال در دانشگاه برکلی تدریس و دانشجویان زیادی را تربیت کرد. در سال 1942 پیشنهادی به او شد که مسیر زندگی و شاید بتوان گفت سرنوشت جنگ جهانی دوم و آیندۀ بشر را تغییر داد!

داستان اوپنهایمر و پروژۀ منهتن؛ تولد تلخ بمب اتم!

 اوپنهایمر در پروژۀ منهتن

سایۀ شوم جنگ علاوه‌بر اوراسیا، بر سر آمریکا هم افتاد و او را هم درگیر تنش کرد. شایعات مهمی وجود داشت که آلمان با کمک دانشمندان بزرگ خود، دنبال ساخت یک سلاح مرگبار است که از شکافت هسته‌ای استفاده می‌کند. درنهایت نامۀ دانشمندانی چون «اینشتین» در رابطه ‌با خطرات مرگبار استفاده از شکافت هسته‌ای به‌عنوان سلاح، کار خود را کرد. در سال 1942 به دستور روزولت رئیس‌جمهور وقت آمریکا، پروژۀ سری منهتن برای ساخت بمب اتم آغاز شد. اینجاست که دولت آمریکا برای رهبری پروژه، سراغ بهترین گزینۀ روی میز رفت؛ اوپنهایمر، دانشمندی با علمی عمیق و رهبری قدرتمند و کارآزموده! اپنهایمر ۳۸ساله مسئولیت پروژه‌ای را قبول کرد که در آینده، جان چندین هزار انسان را گرفت و معادلات سیاسی را به‌هم زد.

 اوپنهایمر در لوس آلاموس

رابرت اوپنهایمر به‌عنوان مسئول نظارت بر این پروژه، بهترین دانشمندان جهان را به خدمت گرفت و درنهایت زیرنظر رهبری او ناممکن، ممکن شد. شوربختانه آمریکا توانست مخرب‌ترین بمب جهان یعنی بمب اتمی را بسازد. اولین آزمایش موفقیت‌آمیز بمب اتم در 16 ژوئیه 1945 در صحرای نیومکزیکو و تحت‌عنوان آزمایش ترینیتی انجام شد و موفقیت این سلاح شوم را به رهبران آمریکا نشان داد.

درنهایت به دستور ترومن (سی و سومین رئیس‌جمهور آمریکا و عضو حزب دموکرات)، دو بمب اتمی به فاصله زمانی سه روز، بر سر هیروشیما و ناکازاکی فرود آمدند و اوپنهایمر برای اولین‌بار قدرت ویرانگر ساختۀ خود را دید! این‌جا نقطۀ آغاز جدال ذهنی او بر سر مسائل اخلاقیِ سلاحش شکل گرفت! هدف اصلی اوپنهایمر از این بمب پایان دادن به جنگ بود؛ ولی شاید هیچ‌وقت انتظار عواقب مرگبارش را نداشت! می‌گویند اوپنهایمر فکر می‌کرده که از این سلاح هیچ‌وقت استفاده نخواهد شد!

اوپنهایمر در مصاحبه‌ای گفت که بعد از دیدن نتیجۀ انفجار هسته‌ای جملۀ معروفی به زبان سانسکریت و از کتاب «بهاگاواد گیتا» به ذهنش خطور می‌کند: «من خود مرگ شده‌ام، نابودکنندۀ دنیا». همین جمله، چالش ذهنی این دانشمند را نشان می‌دهد که تا آخر عمر او را رها نکرد.

بعد از جنگ جهانی چه بر سر اوپنهایمر آمد؟

دکتر اوپنهایمر - 1954

استفاده از بمب اتم با تمام مرگباری خود، پایان‌دهندۀ جنگ جهانی دوم بود. همین موضوع دلیلی شد که اپنهایمر به‌عنوان قهرمان ملی معرفی شود. اما خود اوپنهایمر در این موضوع آن‌قدر سیاهی دید که کم‌کم دیدگاهش شروع به تغییر کرد. بعد از جنگ، رابرت اوپنهایمر جزو کسانی شد که مخالف گسترش سلاح‌های هسته‌ای و کشتارجمعی بودند. او می‌دانست راهی را شروع کرده که ممکن است بشریت را نابود کند و همین امر توجه به مسائل اخلاقی را برای او پررنگ‌تر کرد.

وقتی‌که سران آمریکا برای ساخت بمب هیدروژنی از او مشورت گرفتند، اپنهایمر مخالفت شدید خود را اعلام کرد و حتی از دانشمندان دیگر خواست که در برابر این سلاح موضع بگیرند. این موضوع باعث شد تا دولتی که قبل از آن، او را به‌عنوان قهرمان معرفی کرده بود، در برابرش قد عَلم کند و او را خائن بنامد. شاید برایتان جالب باشد که در سال 1950 اوپنهایمر متهم به همکاری با کمونیست و خیانت به کشور شد. این اتهام برایش گران درآمد تاجایی‌‌که سال 1954، مجوز امنیتیش به مُهر بطلان، رنگین شد.

 اوپنهایمر و اینشتین (دو دانشمند بزرگ) در یک قاب - 1947

ولی با تمام سختی‌ها اوپنهایمر فعالیت‌های علمی خود را رها نکرد. او به‌همراه آلبرت اینشتین، برتراند راسل و جوزف روتبلات آکادمی جهانی هنر و علم را در سال 1960 تأسیس کرد. اپنهایمر به سخنرانی‌های مختلف علمی در سراسر جهان ادامه داد و در سال 1963 جایزه انریکو فرمی را دریافت کرد. درنهایت او در سال 1967 به‌علت سرطان گلو از دنیا رفت.

میراث اوپنهایمر چه بود؟

میراث اوپنهایمر چیست؟

اوپنهایمر دانشمندی باهوش و درعین‌حال مردی با اعتقادات اخلاقی عمیق بود. او می‌دانست که بمب اتمی یک سلاح قدرتمند است و نگرانی ناشی از پیامدهای استفاده از آن ذهنش را همیشه درگیر می‌کرد. جای تعجب دارد که با همۀ این‌ها او اعتقاد داشت که این بمب می‌تواند به پایان جنگ در اقیانوس آرام کمک کند و سَرآخر موافقت کرد که پروژۀ منهتن را رهبری کند.

اوپنهایمر با این‌که دستاوردهای علمی مهم دیگری نیز دارد (به‌عنوان‌ مثال جزو اولین کسانی است که در مورد سیاه‌چاله‌ها صحبت می‌کند)؛ اما همیشه به‌عنوان پدر بمب اتم شناخته خواهد شد و مُهر این سلاح بر پیشانی‌اش نقش بسته است. او ابزاری را در اختیار بشریت قرار داد که می‌دانست باعث نابودی‌اش می‌شود! شاید بتوان گفت که او دنیای جدیدی را شکل داد و شروع‌کنندۀ عصر هسته‌ای همراه با تمام مشکلات و ویرانی‌هایش بود.

بمب اتم چه بر سر هیروشیما و ناکازاکی آورد؟!

بمب اتم در هیروشیما و خسارات زیاد آن

شاید اپنهایمر وقتی تصمیم به ساخت این سلاح مرگبار گرفت، فکر نمی‌کرد در واقعیت استفاده شود. اگر اپنهایمر دانشمندی باوجدان بوده باشد، احتمالا هیچ‌وقت ساعت 8:14 دقیقۀ ۶ آگوست ۱۹۴۵ (15 مرداد 1324) و 9 آگوست را تا آخر عمر از یاد نبرده است. زمانی‌که اختراعش امتحان خود را روی شهرهای هیروشیما و ناکازاکی پس داد!

بمب اورانیومی که در هیروشیما منفجر شد، قدرتی معادل 15000 تن TNT داشت. 70درصد از شهر با خاک یکسان شد و بیشتر از 140000 نفر مردند! سه روز بعد بمب دوم در ناکازاکی بیش از 6.7 کیلومتر مربع را نابود و 74000 آدم بی‌گناه را به‌اجبار راهی آن دنیا کرد. در کسری از ثانیه دما در نزدیک‌ترین محل به انفجار در هیروشیما تا 7000 درجه سانتی‌گراد افزایش یافت و باران رادیواکتیوی مرگ‌باری بر سر آدم‌ها بارید. می‌گویند 84000 نفر در جا کشته شدند!

هیروشیما و ناکازاکی بعد از حمله اتمی

در هیروشیما 90درصد از پزشکان و پرستاران کشته یا مجروح شدند و 70درصد از بازماندگان جراحات ترکیبی ازجمله سوختگی شدید داشتند. در هیروشیما و ناکازاکی، اکثر قربانیان بدون هیچ مراقبتی برای کاهش درد، جان خود را از دست دادند. برخی از کسانی که پس از بمباران‌ برای کمک‌رسانی وارد شهرها شده بودند نیز بر اثر تشعشعات مُردند.

اینها فقط بخشی از وحشتی بود که این سازۀ دست بشر به‌وجود آورد. به دنیا آمدن کودکان با مشکلات جسمی و ذهنی، انواع سرطان خون، پوست و بسیاری از مشکلات ژنتیکی و جسمی دیگر تا دهه‌ها، گریبان‌گیر نسل‌های بعدی بازماندگان این دو شهر بود.

پنج تا شش سال پس از بمباران‌ها، بروز سرطان خون در میان بازماندگان به‌طرز محسوسی افزایش یافت. پس از حدود یک دهه، بازماندگان همچنان از سرطان‌های تیروئید، سینه، ریه و سایر سرطان‌ها با نرخ‌های بالاتر از حد معمول رنج می‌بردند.

زنان باردار در معرض بمباران، نرخ بالاتری از سقط جنین و مرگ را در میان نوزادان خود تجربه کردند. فرزندان آن‌ها بیشتر در معرض ناتوانی ذهنی، اختلال در رشد و افزایش خطر ابتلا به سرطان بودند.

ترسناک است، مگر نه؟ به همین خاطر است که اپنهایمر شخصیت مهمی در تاریخ به‌حساب می‌آید؛ زیرا ابزار نابودی آدم‌ها را به‌دستشان داد!

بمب اتم: سایۀ سیاه مرگ و ویرانی بر جهان!

قارچ حاصل از انفجار بمب اتمی

هنگامی ‌که اولین بمب اتمی در هیروشیما منفجر شد، قدرت کشتار و تخریب آن همۀ جهان، حتی سازندگان آن‌ را نیز وحشت‌زده و متعجب کرد. در فیلم‌هایی که از خلبانان هواپیمای حامل بمب اتم بعد از انفجار، وجود دارد، می‌توان حیرت و وحشت را به‌خوبی در چهره‌شان دید. به ‌نظرتان آن‌ها شاهد چه بودند که این وحشت را ایجاد کرد؟

با انفجار بمب اتم چه رخ می‌دهد؟

بمب اتمی می‌تواند کل شهر را تخریب کند.

بگذارید اتفاقاتی که بعد از انفجار یک بمب هسته‌ای رخ می‌دهد را برایتان توصیف کنم تا شما هم عمق فاجعه و دهشتناکی این وسیلۀ کشتارجمعی را درک کنید:

وقتی بمب اتم رها می‌شود، حدود 10 ثانیه طول می‌کشد تا گلولۀ آتشین حاصل از انفجار هسته‌ای به حداکثر اندازۀ خود برسد. یک انفجار هسته‌ای مقادیر زیادی انرژی به‌شکل انفجار، گرما و تشعشع آزاد می‌کند. جالب است بدانید که این بمب بین زمین و هوا منفجر می‌شود و علاوه‌بر موج انفجار، فشار شدید هوا نیز باعث کشتار آدم‌ها می‌شود.

موج انفجار ایجاد شده سرعتی معادل صدها کیلومتر در ثانیه دارد. حرارت انفجار آن‌قدر زیاد است که افراد و تمام وسایلی که نزدیک نقطۀ انفجار هستند، بخار شده و چیزی از آن‌ها باقی نمی‌ماند. شاید برایتان تلخ باشد که بدانید آمار کشته‌شدگان ناکازاکی و هیروشیما هنوز هم دقیق مشخص نیست زیرا بسیاری از کشته‌شدگان جسدی نداشتند که بشود تعدادشان را شمرد!

نمایی از انفجار بمب هسته‌ای

حرارت طوفان آتشین غول‌پیکر آزادشده، به‌قدری زیاد است که باعث سوختگی شدید و شعله‌ورشدن آتش در یک منطقۀ بزرگ می‌شود. اگر در نزدیکی محل انفجار باشید و موجش شما را بخار نکند، بدنتان در حرارت زیاد می‌سوزد و اگر بخواهید برای رهایی از آن وارد رودخانه یا برکه آبی شوید، وضع از آن هم بدتر خواهد شد. تمامی آب‌های نزدیک، به نقطه‌جوش رسیده‌اند و اگر واردشان شوید، در آن‌ها پخته خواهید شد! اگر هم دچار سوختگی نشوید صدمات ریوی، آسیب گوش و خونریزی داخلی جانتان را می‌گیرد!

سایۀ سیاه مرگ با بمب، بر سر شهر فرود می‌آید و تعداد کمی می‌توانند از آن قِسر در بروند، مخصوصا اگر در نزدیکی محل انفجار باشند. اگر فکر می‌کنید که در پناهگاه وضعتان بهتر است، سخت در اشتباه هستید! حتی افرادی که به پناهگاه‌های زیرزمینی رفته‌اند، به‌دلیل کمبود اکسیژن و مسمومیت با مونوکسید‌کربن به‌احتمال زیاد با مرگ مواجه می‌شوند. ولی هنوز داستان تمام نشده است! این بمب ارمغان دیگری برای کسانی دارد که به هر دلیل از انفجار جان سالم به‌دربرده‌اند!

اثرات استفاده از بمب اتم در نسل‌های بعدی

انواع سرطان و آسیب‌های جسمی نتیجۀ انفجار اتمی

در درازمدت، انفجار هسته‌ای تشعشعات یونیزه‌کننده از خود تولید می‌کند که باعث مرگ یا بیماری افرادی می‌شود که در معرض آن قرار می‌گیرند. سریال «چرنوبیل» خوب اثرات بعد از یک واقعۀ هسته‌ای را نشان می‌دهد. وقتی بمب هسته‌ای منفجر می‌شود همه‌چیز حتی غبار هوا را به قاتلینی کوچک تبدیل می‌کند. نفسی که می‌کشید، غباری که بر پوستتان می‌نشیند یا به جسمی که دست می‌زنید، همگی تشعشعاتی دارند که سلول‌های بدنتان را نابود می‌کند.

اگر در طول چند هفته در اثر صدمات وارده از تشعشعات نمیرید، در طول چند ماه یا چند سال آینده با بیماری‌هایی مختلفی مانند سرطان دست‌وپنجه نرم می‌کنید که درنهایت به مرگ منجر خواهد شد. وقتی اپنهایمر جملۀ معروف خود را (من خود مرگ شده‌ام) می‌گفت کلامی بی‌راه نبود! دیگر از جهش‌های ژنتیکی و نابودی سلامت نسل بعدی چیزی برایتان نگویم! احتمالا فیلم‌ها و بازی‌های ترسناکی که در آن‌ها انسان‌ها و موجودات آدم‌خوار تغییر شکل داده در اثر تشعشعات به مردم حمله می‌کنند را دیده باشید!

پزشکان پیش‌بینی می‌کنند که حدود 2.4 میلیون نفر در سراسر جهان درنهایت به‌دلیل آزمایش‌های هسته‌ای که بین سال‌های 1945 تا 1980 انجام شد، بر اثر سرطان جان خود را از دست خواهند داد.

جنگ جهانی سوم؛ پایان جهان در اثر جنگ اتمی؟

استفاده از 1درصد سلاح‌های هسته‌ای در جهان می‌تواند تعادل آب‌وهوای جهانی را مختل و در درازمدت حدود دو میلیارد نفر را درگیر قحطی و گرسنگی کند. انفجار هزاران سلاح اتمی این قابلیت را دارد، منجر به یک زمستان هسته‌ای شود که اکوسیستم شکنندۀ ما را نابود خواهد کرد. پزشکان و اولین پاسخ‌دهندگان به بحران، قادر به کار در مناطق ویران‌شده و آلوده به رادیواکتیو نخواهند بود. یک انفجار هسته‌ای در یک شهر مدرن می‌تواند منابع موجود امدادرسانی در بلایای طبیعی را نابود کند.

یک جنگ هسته‌ای غلبه می‌کند بر هر سیستم امدادی که می‌توانستیم از قبل بسازیم. آوارگی ناشی از جنگ هسته‌ای، بحران پناهندگی را ایجاد می‌کند که تابه‌حال تجربه نکرده‌ایم. اثرات اجتماعی – اقتصادی نیز وحشتناک خواهد بود و قطعا کشورهای درحال‌توسعه و گروه‌های حاشیه‌نشین بیشترین آسیب را خواهند دید.

برخی اعتقاد دارند که جنگ جهانی سوم یک جنگ هسته‌ای تمام‌عیار خواهد بود. وحشت وقوع این اتفاق تا سال‌ها جزو نگرانی‌های شب و روز آدم‌ها مخصوصا در دوران جنگ سرد بوده تاجایی‌که شاهد ایجاد پناهگاه‌های نجات در سرتاسر دنیا هستیم. اپنهایمر با سلاحی که ساخت عصر نوینی را شروع کرد که چندان رنگی و شاد نبوده و نیست!

چه کشورهایی بمب اتم دارند؟

کشورهای دارای بمب اتم

اپنهایمر بعد از استفاده از اختراعش، یکی از مخالفان گسترش ساخت بمب اتم، به‌خصوص بمب هیدروژنی بود. ولی فتیله، روشن شده بود و دیگر کسی نمی‌توانست روند ساخت این سلاح‌های کشتارجمعی را خاموش کند. جنگ سرد و مبارزۀ دو قدرت شوروی و آمریکا نیز بر افزایش ساخت این سلاح دهشتناک تأثیر زیادی داشت.

در اواخر دهۀ 1980 بیشترین آمار از ساخت بمب‌های هسته‌ای ثبت شد؛ یعنی حدود 64000 بمب! در حال‌ حاضر 9 کشور ایالات متحده، روسیه، فرانسه، چین، بریتانیا، پاکستان، هند، اسرائیل و کره شمالی حدود 12700 بمب در اختیار دارند!

امضای معاهدۀ منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) باعث خلع سلاح سریع کلاهک‌های هسته‌ای شد. اگرچه این اتفاق در توقف کامل ساخت آن موفق نبود؛ اما درنهایت منجر به کنار گذاشتن بیشتر زرادخانه‌های هسته‌ای توسط کشورها شد.

تا امروز (سال 2023)، حدود 12512 کلاهک هسته‌ای در کشورهای مختلف وجود دارد که بیش از 9400 کلاهک از آن‌ها در انبارهای نظامی آماده استفاده‌اند! جدول زیر را ببینید تا لرزه بر اندامتان بی‌افتد!

کشورتعداد کلاهک‌های هسته‌ای
روسیه5889
ایالات متحده آمریکا5224
چین410
فرانسه290
انگلستان225
پاکستان170
هندوستان164
اسرائیل90
کره جنوبی30

فیلم اوپنهایمر نولان؛ کنکاشی در زندگی پدر بمب اتم!

«کریستوفر نولان» که معرف حضور هست! کارگردان و فیلمنامه‌نویس برجسته‌ای که در کارنامۀ خود کارهایی قوی مانند: سه‌گانه شوالیه تاریکی، Interstellar و Inception دارد. نولان این‌بار سراغ داستان زندگی یکی از پرحاشیه‌ترین دانشمند قرن بیستم رفته و با نگاهی به باکس‌آفیس و نظر منتقدان می‌توان فهمید که در این کار موفق هم عمل کرده است.

فیلم درام و تاریخی «Oppenheimer» براساس کتاب «پرومتئوس آمریکایی: پیروزی و تراژدی رابرت اپنهایمر» (American Prometheus: The Triumph and Tragedy of J. Robert Oppenheimer) ساخته شده است و روایتگر زندگی Oppenheimer، فیزیک‌دان آمریکایی و مدیر پروژۀ منهتن است.

اپنهایمر در ساخت بمب اتم نقش اساسی داشت و به ‌همین‌ دلیل این فیلم نگاهی عمیق به بمب اتم و حواشی ساخت آن دارد. به عبارتی دیگر این فیلم روایت اپنهایمر و میراث او یعنی بمب اتم است.

جالب است بدانید که نولان در این فیلم حملات اتمی به هیروشیما و ناکازاکی را نشان نمی‌دهد و خبری از صحنه‌های کشتار، خرابی و چشم‌انداز شهرهایی در آتش نیست! نولان سعی کرده که بدون به تصویر کشیدن این موارد؛ وحشت حملات، عظمت رنج‌هایی که به‌واسطۀ آن‌ها ایجاد شدند و مسابقۀ تسلیحاتی بعدی (به عبارتی دیگر تاثیرات هولناک بمب اتمی) را نشان دهد و در این کار موفق هم بوده است.

نگاهی کوتاه به داستان فیلم اپنهایمر؛ روایتی جذاب!

داستان فیلم اوپنهایمر دربارۀ چیست؟

فیلم اپنهایمر داستان زندگی این دانشمند را از سال 1920 و نوجوانی او تا زمان جوگندمی شدن موهایش، روایت می‌کند. این فیلم فقط راوی اتفاقاتی مانند ساخت بمب اتم، مناقشات سیاسی و روابط عاشقانۀ این دانشمند نیست؛ بلکه نگاهی عمیق به شخصیت او نیز دارد.

روایت داستان، تدریجی نیست و فیلم شما را یک‌مرتبه به دنیای اپنهایمر پرت می‌کند و صحنه‌های مختلفی از بخش‌های گوناگون زندگی او را نشان می‌دهد. خط روایت فیلم، خطی نیست و شما در برهه‌های مختلف زندگی این دانشمند مدام به عقب و جلو می‌روید. این فیلم پُر از رویداد است و به همین دلیل داستان خسته‌کننده‌ای ندارد. علاوه‌بر این بخش مهمی از فیلم می‌پردازد به شخصیت اپنهایمر و کلنجار رفتن او با کاری که باید انجام دهد. به همین دلیل اصلا نباید انتظار یک فیلم صرفا روایت‌محور را داشته باشید.

نولان ثابت کرده که می‌تواند خسته‌کننده‌ترین روایت‌های تاریخی را به‌شکل جذابی نمایش دهد. اپنهایمر نیز روایت گیرایی دارد که در کنار نشان ‌دادن رویدادهای مختلف، پیام‌های مهمی نیز منتقل می‌کند. خلاصۀ کلام شدیدا بهتان توصیه می‌کنیم که بنشینید و این فیلم را ببینید!

بازیگران فیلم اپنهایمر چه‌کسانی هستند؟

بازیگران فیلم در کنار کریستوفر نولان

در این فیلم بازیگران برجسته‌ای ایفای نقش کرده‌اند. نقش اصلی یعنی اپنهایمر را کیلین مورفی بازی می‌کند (سریال پیکی بلایندرز که خاطرتان هست!). امیلی بلانت هم نقش همسر اپنهایمر را ایفا می‌کند. علاوه‌بر این بازیگران شاخص دیگری مانند رابرت دنی جونیور (مرد آهنی معروف)، مت دیمون و گری اولدمن نیز در این فیلم ایفای نقش می‌کنند

جمع‌بندی

اوپنهایمر شخصیت مهمی در تاریخ بود. به‌رهبری او یکی از وحشتناک‌ترین سلاح‌های کشتارجمعی یعنی بمب اتم ساخته شد که می‌تواند در هر سرزمینی جرقۀ یک نسل‌کشی را بزند. او آغازگر دوره‌ای بود که کشورها شروع به تولید انبوه سلاحی کردند که قادر است کل بشریت را نابود کند! هنگامی ‌که زندگی و میراث این دانشمند را بررسی می‌کنیم با شخصیتی دوگانه طرف هستیم: فردی که آن روی سیاه عِلم را نمایان می‌کند و به هر قیمت سلاحی می‌سازد تا جنگ را به‌وسیلۀ آن تمام کند. فردی که عواقب کارهایش تا آخر بر دوشش سنگینی کرد، تاجایی‌که در جلسه‌ای می‌گوید: «دستانم به خون آغشته شده است!»

در این مقاله زندگینامه جولیوس رابرت اوپنهایمر را با همۀ پستی و بلندی‌هایش بررسی کردیم. فیلم زیبای کریستوفر نولان در مورد این دانشمند معرفی شد و در مورد بمب اتم، اثرات و عواقبش صحبت کردیم. متاسفانه در دورانی به ‌سر می‌بریم که با فشردن یک دکمه، کل دنیا با انفجار بمب اتمی نابود خواهد شد. میراث اوپنهایمر برخلاف دیدگاه عمومی دربارۀ دستاوردهای دانشمندان، جهانی رنگی‌رنگی و زیبا نیست؛ بلکه جهانی خاکستری در سایۀ ترسِ نابودی است!

اگر در طول خواندن این مقاله لبریز از هیجان بودید و برای دانستن محتوای خط بعدی، عطش داشتید، به‌احتمال زیاد وقایع جنایی و تاریخی موضوعات محبوبی برای شماست. پس قطعا از کنکاش و ماجراجویی در اتفاقاتی با رنگ و لعاب تاریخی و اجتماعی هم لذت می‌برید ولی خوب این ماجراجویی و سرک کشیدن‌ها می‌تواند برخی‌ اوقات خطرآفرین هم باشد. ما برایتان یک پیشنهاد وسوسه‌انگیز داریم؛ اتاق فرار! شما می‌توانید برای ارضای بی‌خطر میل درونیتان برای حضور در این وادی، بازی‌های اسکیت روم با ژانر جنگی، جنایی، تاریخی و دلهره‌آور را امتحان کنید. ماجراجویی به‌ظاهر واقعی در یک اتاق فرار با سناریو‌هایی شبیه به موضوع این مقاله، برای خیلی‌ها شیرین است. شما می‌توانید جهت آشنایی، بررسی و رزرو بازی‌های اتاق فرار به سایت اسکیپ زوم (EscapeZoom) مراجعه کنید. اسکیپ زوم مرجع معرفی و رزرو اتاق فرار با سبک و ژانرهای مختلف در تمام شهرهای ایران است. خدا را چه دیدید؟! شاید شما در بازی اتاق فرار توانستید جلوی انفجار بمب اتم و نابودی شهر را بگیرید!

نویسنده
 
نوشتن را دوست دارم و چند سالی است که درباره موضوعات مختلف می‌نویسم. اعتقاد دارم که با کلمات می‌توان جذاب‌ترین ماجراجویی‌ها را تجربه کرد. امیدوارم با مقاله‌هایم، شما نیز ماجراجویی هیجان‌انگیزی را تجربه کنید.
به این مقاله امتیاز دهید

آیا این پست برای شما مفید بود؟

امتیاز متوسط 4.8 / 5. تعداد: 585

اولین نفری باشید که رای میدهید.


در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید :

5 نظر

  1. فیلم اوپنهایمر رو ببینید خیلی خوبه. به نظر من همون بهش پدر مرگ بیشتر میاد تا پدر بمب اتم

    1
    1
  2. وقتی به هیروشیما و ناکازاکی فکر میکنم و حال افرادی که تو اون شرایط بودن رو میخونم، قلبم درد میگیره از این اتفاق مرگبار، واقعا چیه این قدرت که ارزشش از جون انسانا بالاتره؟!

    9
    2
  3. اپنهایمر با این پدری کردن برای بمب اتم، در حق مردم دنیا ناپدری کرد!😠

    7
    5
    • زندگی تو این دنیا همینه به نظرم، آدما برای قدرت هرکاری میکنن

      11
      1
  4. بعضی اختراغات و اکتشافات به جای این که خدمتی باشه برای بشر، بیشتر خیانت محسوب میشه. اختراع بمب اتم توسط جولیوس رابرت اوپنهایمر هم واقعا جفا در حق مردم دنیا بود😥

    11
    1

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. در صورت ثبت نشانی ایمیل به اشتباه ، نظر شما نمایش داده نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *